Trong quá trình học tiếng Trung, chắc hẳn chúng ta ít nhiều gì cũng đã từng nghe qua về thiên bàng (偏旁), một trong những đơn vị cấu tạo nên chữ viết quan trọng nhất trong tiếng Trung. Câu hỏi đặt ra là thiên bàng do đâu mà lại có một vị trí hết sức quan trọng trong tiếng Trung đến thế ? Công dụng tuyệt vời của thiên bàng sẽ là câu trả lời thỏa đáng nhất cho câu hỏi mang tính tò mò, hiếu kỳ này.
Công dụng của thiên bàng là việc thể hiện được ý nghĩa của con chữ và âm đọc của nó. Chúng ta có thể dễ dàng đoán được ý nghĩa của một chữ hoặc âm đọc của nó mà không nhất thiết phải học qua chữ đó bằng cách dựa trên cấu tạo của con chữ, đó là thiên bàng. Lấy ví dụ cụ thể, từ các chữ “江、湖、汗、泪、汤”, ta thấy có sự xuất hiện của bộ ba chấm thủy（氵）, từ đó có thể đoán được nghĩa của các chữ này chắc chắn sẽ liên quan đến nước（水）.
Đấy là về mặt đoán nghĩa, trường hợp về đoán âm, ta thử xem các chữ như “马、妈、吗、骂、码、玛”, có thể thấy những chữ này đều có âm đọc tựa như chữ 马.
Từ việc phân tích những chữ trong các ví dụ nêu trên, ta rút ra được kết luận, thiên bàng biểu ý giúp ta hiểu được ý nghĩa của chữ, còn thiên bàng biểu âm giúp ta mường tượng được âm đọc của chữ.
Bằng việc hiểu rõ được công dụng của thiên bàng sẽ giúp ta học chữ, học từ vựng tiếng Trung dễ dàng hơn bao giờ hết. Lợi ích rõ nhất mà thiên bàng mang lại cho mình là việc giúp mình đoán mò được âm đọc của những chữ mà mình chưa học qua bao giờ, nhờ vậy mà tra từ điển cũng khá dễ.
Thế nhưng, với lượng từ vựng tiếng Trung khổng lồ đang không ngừng tăng lên mỗi ngày, việc áp dụng cách học này đôi khi sẽ không hiệu quả, bởi không phải chữ nào cũng đoán được âm đọc, cũng như nghĩa của chữ đó, ví dụ như chữ 衅 /xìn/ trong từ 挑衅, âm đọc không phải na ná như /xie/（血）hay tựa tựa như /ban/（半）, mà nghĩa của nó cũng không liên quan gì đến máu me（血）hay một nửa, một phần（半）gì luôn. Các bạn chú ý đừng lạm dụng thiên bàng quá nhá !
Đón đọc thêm nhiều bài viết trên trang HSKCampus nha!
